Zylberszac - w Olkuszu

Karta rejestracyjna Centralnego Komitetu Żydów Polskich Tobiasza Zylberszaca (ze zbiorów Żydowskiego Instytutu Historycznego)

(…)

Dokumentami tuż powojennej historii olkuskich Żydów są ich karty rejestracyjne w lokalnych komitetach żydowskich.
 

(…)
Owe karty rejestracyjne mają różną wartość historyczną: niektóre są autentycznymi dokumentami rejestracyjnymi sporządzonymi zaraz po zakończeniu wojny i podpisanymi przez osoby rejestrowane, inne są tylko odpisem - często niepełnym i błędnym - z wcześniejszych dokumentów.

(…)
Pod numerem 2 zarejestrowany został Tobiasz Zylberszac, ur. 6 listopada 1908 r. w Jędrzejowie, a więc tożsamy z Towią Zilberszacem z listy więźniów przybyłych z Gross-Rosen do Buchenwal- du. Syn Szmula i Masi z Grosmanów przed wojną mieszkał przy olkuskim rynku 7, a w getcie - przy ul. Cegielnianej 8. Ukończył szkołę techniczną we Włoszczowej i zarówno przed, w trakcie, jak i po wojnie pracował jako radiotechnik. Ostatnim obozem, w którym przebywał, był obóz w Oranienburgu.
Karta rejestracyjna z numerem 5 dotyczy Joska Zylberszaca, urodzonego 19 grudnia 1922 r. w Olkuszu, również występującego jako Josef Zylberszac na liście więźniów przybyłych do Bu- chenwaldu. Syn Szmula i Masi z Grosmanów, a więc brat wzmiankowanego wyżej Tobiasza, na liście rejestracyjnej podał te same dane dotyczące adresu przedwojennego i w olkuskim getcie.
Ponadto jako datę przesiedlenia do getta podał wrzesień 1941 r. Ukończył szkołę powszechną i - jak brat - jako zawód wyuczony oraz wykonywany podał zawód elektrotechnika.
Z numerem 6 występuje Rela Zylberszac z domu Szafir. Urodzona 28 września 1922 r. w Olkuszu, córka Altera i Rywki z Rotnerów, mieszkała przed wojną w Olkuszu przy ul. 3-go Maja 5, a więc w domu, w którym zaraz po wojnie mieścił się olkuski komitet żydowski. Jako adres w getcie podała Kalkstrasse (Wapienna) 10, choć jako datę przesiedlenia wskazała listopad 1941 r. Ukończyła szkołę powszechną, z zawodu stenotypistka, w tym zawodzie pracowała przed wojną, zaś w czasie wojny pracowała jako ekspedientka, a w chwili rejestracji swój zawód określiła jako „przy mężu”. Wojnę przeżyła w obozie w Bernsdorf.

(…)

Źródło:
Ilcusiana - nr 6, Olkusz maj 2012, Powiatowa i Miejsca Biblioteka Publiczna